Perlindungan Kanak-Kanak Dalam Talian: Menjelang ONSA 2025, Kita Tidak Boleh Leka

Di banyak rumah hari ini, telefon pintar sudah jadi “taman permainan” baharu. Anak-anak belajar, berhibur dan berkawan melalui skrin. Tetapi dalam ruang yang sama, wujud risiko yang boleh merosakkan emosi, maruah dan masa depan mereka. Keselamatan kanak-kanak dalam talian bukan isu kecil—ia isu keluarga, komuniti dan negara.

Dalam kenyataan media bertarikh 3 Disember 2025 di Cyberjaya, Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (MCMC) memaklumkan bahawa mereka mengambil maklum dapatan Jawatankuasa Pilihan Khas Parlimen mengenai keselamatan kanak-kanak dalam talian, serta menghargai perhatian serius terhadap perkara ini. Ini petanda bahawa perlindungan kanak-kanak sedang diangkat sebagai keutamaan dasar, bukan sekadar kempen bermusim.

Menjelang pelaksanaan Akta Keselamatan Dalam Talian 2025 (ONSA 2025), MCMC memberi tumpuan kepada instrumen subsidiari bagi memperkukuh kewajipan Pemberi Perkhidmatan berlesen di bawah Akta Komunikasi dan Multimedia 1998. Pendekatan ini penting kerana ia meletakkan perlindungan kanak-kanak di barisan hadapan—daripada pengurusan risiko platform, sehinggalah pencegahan kandungan memudaratkan. Ringkasnya, platform tidak boleh lagi hanya bertindak selepas masalah berlaku; mereka perlu membina sistem yang mencegah risiko dari awal.

ONSA 2025 turut memperkenalkan kerangka kawal selia yang lebih proaktif dengan menetapkan tanggungjawab jelas kepada platform untuk mengurus kandungan berisiko tinggi seperti bahan penganiayaan seksual kanak-kanak (CSAM), kandungan lucah, kandungan sumbang, serta kandungan berkaitan kemudaratan diri. Dalam era algoritma dan “auto-saranan”, kandungan berbahaya boleh muncul tanpa diminta—sebab itu pengurusan risiko mesti menjadi tugas wajib, bukan pilihan.

MCMC juga melaksanakan pengesanan serta permohonan penurunan kandungan secara berterusan kepada penyedia perkhidmatan media sosial. Bagi tempoh 1 Januari 2024 hingga 30 November 2025, sebanyak 957 kes kandungan jelik melibatkan kanak-kanak dikenal pasti. Daripada jumlah itu, 899 kandungan berjaya diturunkan oleh platform, dengan kadar pematuhan 94%. Antara platform yang dinyatakan paling responsif ialah Tumblr, TikTok dan Facebook. Angka ini membawa dua mesej: ancaman itu wujud, dan tindakan tegas serta pematuhan platform boleh memberi kesan.

Lebih penting, tindakan dalam talian disokong oleh penguatkuasaan lapangan. Kerjasama bersama Polis Diraja Malaysia (PDRM) dipertingkat melalui operasi khas. Op Pedo 1.0 pada Disember 2024 menyaksikan 13 individu ditahan dan lebih 40,000 bahan CSAM dirampas. Op Pedo 2.0 (22–30 September 2025) pula menunjukkan skala yang jauh lebih besar: 31 suspek ditahan di 37 lokasi seluruh negara, dengan lebih 880,000 fail dirampas—kira-kira 20 kali ganda berbanding Op Pedo 1.0. Kes turut melibatkan elemen yang meresahkan, termasuk kes melibatkan guru dan warga asing.

Langkah-langkah ini wajar dipuji sebagai bukti kesungguhan Kerajaan MADANI dan MCMC: kawal selia diperketat, risikan digital diperkukuh, dan operasi bersepadu digerakkan. Namun, perlindungan sebenar akan lebih kukuh apabila ia bermula dari rumah.

Sebab itu pendidikan awam perlu berjalan seiring. MCMC memaklumkan Kempen Internet Selamat (KIS) telah dipergiat dan dilaksanakan di 8,454 institusi pendidikan, melibatkan pelajar, ibu bapa, pendidik dan komuniti. Persiapan bagi pelaksanaan ONSA 2025 serta penguatkuasaan had umur minimum 16 tahun untuk pendaftaran akaun media sosial mulai 2026 juga sedang dilaksanakan. KIS 2.0 pada 2026 pula akan memberi tumpuan kepada peningkatan literasi keselamatan digital dalam kalangan ibu bapa—kerana ibu bapa juga perlu diperkasa dengan ilmu dan kemahiran digital.

Apa yang boleh kita lakukan? Biasakan perbualan tentang dunia digital: apa yang ditonton, siapa yang dihubungi, dan bagaimana mereka rasa. Aktifkan tetapan privasi, hadkan perkongsian maklumat peribadi, dan ajar tanda bahaya seperti permintaan gambar, ugutan, atau mesej berunsur seksual. Yang paling penting, didik anak bahawa melapor itu berani, bukan memalukan. Gunakan saluran aduan rasmi dan butang ‘report’ pada aplikasi segera tanpa ragu.

MCMC menegaskan komitmen untuk terus memperkukuh keselamatan kanak-kanak melalui kawal selia yang tegas, penguatkuasaan bersepadu dan pendidikan masyarakat yang berterusan. Menjelang ONSA 2025, kita patut menyokong usaha ini—kerana setiap kanak-kanak berhak membesar dalam dunia yang selamat, di luar talian dan juga di hujung jari.